dinsdag 12 april 2011

Complimenten en kritiek

Ik lees het boek "The Man Who Lied to His Laptop: What Machines Teach Us About Human Relationships" (ISBN: 9781101452356) en hierin beschrijft de auteur fascinerend onderzoek naar de invloed van complimenten en kritiek op mensen.

Het blijkt dat we complimenten altijd waarderen, zelfs als we weten dat het geveinst is. Kritiek veroorzaakt een veel grotere reactie, maar alleen als we weten dat de kritiek gemeend is. Diegene die kritiek levert wordt niet aardig gevonden, ongeacht of de kritiek terecht of niet, en ongeacht de kritiek op onszelf is gericht of op iemand anders. Onze reactie op kritiek is zo groot dat we de al het andere wat er voor gebeurt vergeten. Kritiek zet ons vecht-of-vlucht mechanisme in werking, we worden meer alert. Het eigenaardige is ook dat uit onderzoekt blijkt dat we degene die kritiek geeft (ook al bekritiseerd deze anderen dan onszelf) intelligenter vinden overkomen dan iemand die complimenten geeft. Een simpel advies is om kritiseren te vermijden, tenzij het echt nodig is of omdat je een intelligente indruk wil maken.

Ander onderzoek over de veronderstelling dat mensen zich kunnen verbeteren of niet, geeft aan dat als kritiek gepresenteerd wordt met de veronderstelling dat mensen niet veranderen ("je bent niet goed in X"), de ontvangers van de kritiek zich niet gestimuleerd voelen om zich te verbeteren. Als kritiek gepresenteerd wordt met de suggestie dat men beter presteert na meer oefening, is de ontvanger meer gemotiveerd om het de volgende keer beter te doen. Wanneer de geteste mensen een oefening te doen kregen waarbij gezegd werd dat zij de oefening makkelijk konden doen en dit niet lukte, werden zij snel gefrustreerd. Bij een andere testgroep werd hen gezegd dat het moelijk was en dat ze met focus en doorzettingsvermogen goede resultaten kunnen bereiken. Deze laatste groep was veel meer gemotiveerd dan de eerste groep.

Veel communicatietrainingen bevelen de sandwich feedback methode aan: een compliment over een specifiek iets, daarna de kritiek en een algemeen compliment. Volgens het boek kan je dit beter omdraaien: maak een algemeen compliment, geef kritiek met de nadruk op hoe de ontvanger kan verbeteren en sluit af met veel specifieke complimenten. Hiermee wordt eerst positiviteit opgewekt, de kritiek maakt de persoon alert, waardoor deze veel beter de suggesties onthoudt en gemotiveerd wordt om te verbeteren.